Tác giả âm nhạc của ca khúc "Thời thanh niên sôi nổi" tròn 90 tuổi

Aleksandra Pakhmutova thời còn trẻ
Rất ít người biết, bà từng đến Việt Nam, tháng 12/1987. Khi ấy bà có mặt trong đoàn các văn nghệ sĩ sang biểu diễn động viên những chuyên gia Liên Xô giúp chúng ta  xây dựng Nhà máy thủy điện Hòa Bình. Trong đoàn của bà còn có NSND Iosif Kobzon. Khi đó Pakhmutova đã 58 tuổi.

Aleksandra Pakhmutova sinh ngày 9/11/1929 tại một ngôi làng nhỏ trên bờ sông Volga. Từ khi còn nhỏ bà bắt đầu chơi piano và sáng tác nhạc. Nhưng, Thế chiến II đã làm gián đoạn việc học tập âm nhạc. Bất chấp những khó khăn thời chiến, Aleksandra Pakhmutova đã đến Matxcơva vào năm 1943 và được nhận vào học tại Trường Âm nhạc Trung ương thuộc Nhạc viện Matscơva. Năm 1948, bà đã trở thành sinh viên Khoa sáng tạc của Nhạc viện Mátscơva.

Sự nghiệp âm nhạc của Aleksandra Pakhmutova đã bắt đầu trên đài phát thanh, nơi bà đã gặp nhà thơ Nikolai Dobronravov. Tình bạn sáng tác đã chuyển thành tình yêu lớn. Hầu hết các bài hát của Aleksandra Pakhmutova đều phổ thơ của chồng bà - nhà thơ Nikolai Dobronravov. Hai vợ chồng bà sống hạnh phúc bên nhau hơn nửa thế kỷ. Nikolai Dobronravov sáng tác thơ, Aleksandra Pakhmutova - soạn nhạc. Kết quả là, đã xuất hiện nhiều bài hát tuyệt vời mà nhiều thế hệ khán giả đã lớn lên cùng các bài này. 

Nhà soạn nhạc Aleksandra Pakhmutova là tác giả của những bài hát về chiến tranh, về các nhà xây dựng nhà máy điện ở Siberia, có cả loạt bài "Chòm sao Gagarin" về chuyến bay đầu tiên của con người lên không gian. Không hề phóng đại khi nói rằng, các bài ca này ghi chép lại những sự kiện hoặc biến cố quan trọng nhất đã xảy ra trong thế kỷ XX.

Bà sáng tác bài ca về những sự kiện mang tầm vóc lịch sử trong đời sống của đất nước, đồng thời, các bài hát của Pakhmutova dễ thấm sâu vào lòng người. Tại lễ bế mạc Thế vận hội Olympic Mátxcơva năm 1980, hầu như tất cả khán giả đều cảm động rơi nước mắt khi chú gấu Misha bay lên trời trên nền nhạc của bài hát "Tạm biệt Moskva".

Là người phụ nữ bé nhỏ và mảnh thảnh, Aleksandra Pakhmutova chiếm vị trí quan trọng trong đời sống của đất nước rộng lớn bao la. Trên đường đời của bà đã có cả những năm hạnh phúc và những năm khó khăn, nhưng, nữ nhạc sĩ không bao giờ đánh mất hy vọng.

Ngày 28/10 vừa qua, tổng thống Putin đã trao tặng bà huân chương Thánh Andrey Pervozvanyi để ghi nhận những công trạng lớn lao của bà đối với nền văn hoá và nghệ thuật nước nhà.

Phần thưởng cao quý ghi nhận công trạng của nhạc sỹ 90 tuổi
Bà là tác giả của những bài hát nổi tiếng mà nhiều người Việt Nam biết đến và yêu mến qua bao thế hệ như Thời thanh niên sôi nổi (Песня о тревожной молодости), Tạm biệt Moskva (До свидания Москва), Niềm hy vọng (Надежда), Em không thể khác được (Я не могу иначе).... Đó quả là những bài hát nằm lòng với tất cả những ai yêu âm nhạc Nga, bài hát Nga.

Bài hát "Thời thanh niên sôi nổi", một sáng tác khi còn trẻ của bà Pakhmutova đã được nhạc sỹ Phạm Tuyên chuyển sang lời Việt. Ông đã trả lời phỏng vấn trên báo Tuổi trẻ đúng 10 năm trước:
"Tôi thích bài hát đó ở điệu hành khúc. Một điệu hành khúc gọn gàng, khỏe khoắn, trong khi hành khúc của ta còn hơi lê thê. Điều này rồi cũng có ảnh hưởng đến cách viết ca khúc của tôi sau này. Nhờ "Thời thanh niên sôi nổi" mà khi viết hành khúc tôi biết chú ý đến khúc thức hơn."

Xin chúc mừng Sinh nhật của bà Aleksandra Pakhmutova và trân trọng giới thiệu bài hát tới các bạn.

Bản nhạc "Песня о тревожной молодости"
Lời Nga của bài hát:

Lời 1:

За-бо-та у нас прос-та-я,
За-бо-та на-ша та-ка-я:
Жи-ла бы стра-на род-на-я,
И не-ту дру-гих за-бот.

* Điệp khúc:
И снег, и ве-тер,
И…и звезд ноч-ной по-лет…
Ме-ня мо-е серд-це
В тре-вож-ну-ю даль зо-вет.

Lời 2:

Пу-скай нам [с то]бой о-бо-им
Бе-да гро-зит за бе-до-ю,
Но друж-ба мо-я [с то]бо-ю
Лишь вме-сте со мной ум-рет.

*Điệp khúc.

Lời 3:

По-ка я хо-дить у-ме-ю,
По-ка гля-деть я у-ме-ю,
По-ка я ды-шать у-ме-ю,
Я бу-ду ид-ти впе-ред!

Lời 4:

И так же, как [в жи]зни каж-дый,
Лю-бовь ты встре-тишь од-наж-ды,
[С то]бо-ю, как ты от-важ-на
Сквозь бу-ри о-на пой-дет.
* Điệp khúc.

Lời 5:

Не ду-май, что всё про-пе-ли,
Что бу-ри все от-гре-ме-ли.
Го-то-вься [к ве]ли-кой це-ли,
А сла-ва те-бя най-дет!
* Điệp khúc.

Lời Việt của nhạc sỹ Phạm Tuyên:

1. Lòng ta hằng mong muốn và ước mơ
Bàn tay son sắt giương cao ngọn cờ
Để ngàn đời bền vững Tổ quốc ta
Trời cao muôn vì sao chói loà

Điệp khúc:
Dù sương gió tuyết rơi
Dù vắng ngôi sao giữa trời
Hoà trái tim với tiếng ca
Thúc ta nhịp chân bước đường xa.

2. Còn chân, còn nhịp bước, còn tiến lên
Còn đôi mắt sáng ta đâu chịu hèn.
Ngực còn đập theo tiếng nhịp sống chung
Bền gan ta cùng đi tới cùng.

Điệp khúc.

Ca khúc "Песня о тревожной молодости" trong phim "По ту сторону":

Chương trình Giai điệu Tư hào của VTV với ca khúc "Thời thanh niên sôi nổi":

BigSchool: Cảm ơn tư liệu trên trang Hội Nhạc sỹ Việt Nam và chia sẻ trên FB cá nhân của các nhà báo Phạm Hồng Tuyến (VTV), Phan Việt Hùng (Báo Nhi Đồng).