Sáng mai (7/6/2018) các em học sinh lớp 9 của Hà Nội sẽ bước vào môn thi đầu tiên (môn Ngữ văn). Xin chia sẻ với các em cùng các phụ huynh những lời khuyên từ cô giáo Đỗ Kim Oanh dạy chuyên Văn đã 30 năm. Cảm ơn cô rất nhiều.
Cô giáo Đỗ Kim Oanh
Là một giáo viên chuyên Văn 30 năm giảng dạy tại trường điểm của TP (và 35 năm trong nghề dạy học), tôi xin chia sẻ với các bậc phụ huynh và các em học sinh vài kinh nghiệm nhằm giúp các em tự tin hơn ở môn Ngữ văn trong kì thi sắp tới.
Ngoài những kiến thức đã được ôn luyện, các con cần chú ý:
1/ Chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ từ tối hôm trước :
Thẻ học sinh, Sở sẽ thu ngày 6/6/2018 để đề phòng các con quên, kính mắt (nếu cần), bút tốt, thước kẻ, đồng phục, chai nước, thuốc nếu cần ...
2/ Dậy sớm, ăn sáng nhẹ (không nên ăn no sẽ ức chế).
3/ Phụ huynh nên đưa con đi sớm hơn nếu xa, tránh trục trặc đến muộn, con sẽ mất bình tĩnh.
4/ Học sinh không nên mang tài liệu hoặc ko nên học bài trước khi vào phòng thi sẽ bị hoang mang, lo sợ , mất tập trung khi làm bài.
5/ Thực hiện đầy đủ những hướng dẫn của giám thị và phải nghiêm túc, tự tin, tránh gây ấn tượng xấu với thầy cô trông thi.
6/ Môn Ngữ văn thi buổi đầu nên phòng thi thường rất nghiêm túc. Các con cứ bình tĩnh, coi đó như một giờ kiểm tra trên lớp thôi, không vi phạm gì thì không phải sợ.
7/ Khi có đề bài, cần bình tĩnh, đọc kĩ. Các con cần biết rằng: những kiến thức khi ôn luyện thì rất rộng nhưng khi thi, đề thi chỉ tập trung vài vấn đề gọn hẹp. Lúc đó bình tĩnh suy nghĩ thì sẽ tái hiện kiến thức rõ ràng thôi. Đó chỉ là những kiến thức rất cơ bản phù hợp đối tượng học sinh trung bình khá. Ví dụ:
- Tên tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác
- Phát hiện biện pháp tu từ, dấu hiệu nghệ thuật, ngữ pháp và nêu được ý nghĩa của dấu hiệu nghệ thuật đó
- Tìm tên một tác phẩm khác cùng chủ đề), tên tác giả
- Cao hơn một chút, đề sẽ yêu cầu viết đoạn văn. Đoạn văn nghị luận văn học thường có số điểm cao nhất trong bài 3,5/10 ( Cần dành khoảng 45 -50 phút). Khi đó, các con cần phải:
a/ Các con cần đọc kĩ đề, xác định được các yêu cầu của đoạn và ghi ra nháp như sau :
+ Chủ đề đoạn văn:....
+ Phạm vi dẫn chứng
+ Kiểu đoạn văn: Diễn dịch hay Quy nạp/ Tổng Phân Hợp (TPH) ?
+ Số câu (10 hay 12 câu? )
+ Kết hợp kiến thức Tiếng Việt? Chú ý gạch chân.
b/ Sau đó dành 20'-25' lập dàn ý đoạn văn ra nháp. Việc này rất cần thiết để viết được đoạn văn đúng, đủ ý và chặt chẽ, không bị lạc đề, lan man. Nếu lập được dàn ý cho đoạn thì viết hoàn chỉnh (chỉ mất 5-10' thôi).
c/ Viết đoạn hoàn chỉnh vào bài. Cần dựa vào dàn ý, nhân ý ra số câu theo yêu cầu. Chú ý sử dụng yêu cầu về tiếng Việt và gạch chân. Nếu quên gạch chân sẽ bị mất điểm đáng tiếc. Nếu đoạn văn thừa hoặc thiếu nhiều câu cũng bị trừ điểm. Vì vậy lập dàn ý rất cần.
d/ Cuối cùng kiểm tra lại đoạn văn xem có đúng, đủ các yêu cầu của đề không và bổ sung nếu cần.
- Còn một phần NGHỊ LUẬN XÃ HỘI nữa, thường là "trình bày suy nghĩ của em" về một vấn đề xã hội nào đó liên quan đến tác phẩm đang hỏi trong đề. Ví dụ: Thái độ của mỗi người trong mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể ( Đề 2016), Trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc trong thời kì hội nhập và phát triển ( Đề 2017)...
Các con cần hướng suy nghĩ sau: Biểu hiện tốt, xấu trong thực tại, nguyên nhân, ích lợi/tác hại, trách nhiệm,bổn phận của mọi người và bản thân....
Phần này cần vận dụng phương pháp lập luận Giải thích, Chứng minh, Bình luận...kết hợp hiểu biết xã hội.
8/ Hình thức trình bày bài cần rõ ràng, sạch sẽ, không để trống giấy, không gạch xoá. Các phần mục ghi rõ tránh bị bỏ sót khi giám khảo chấm .
9/ Kiểm tra lại bài làm cẩn thận trước khi nộp bài. Không nên nộp bài sớm. Cũng không nên hoang mang khi thấy bạn bên cạnh viết nhiều, làm nhanh, nôp sớm vì chưa chắc bài của bạn đã tốt hơn mình.
Trên đây là một vài kinh nghiệm mong được chia sẻ và giúp ích cho các bậc phụ huynh cùng các con trong kì thi tới. Rất tiếc trên trang FB này không thể nói được nhiều hơn.
Chúc tất cả các con bình tĩnh tự tin, nhiều may mắn và thành công!
Cô giáo Đỗ Kim Oanh (đã về hưu)
Nguyên giáo viên trường THCS Chu Văn An, Hà Nội
Ý kiến bạn đọc: