Bài thơ cách đây 45 năm sau đêm B52 đầu tiên của cậu bé 16 tuổi

25/12/2017 | 05:03 GMT+7
5.377 lượt xem

"Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" - "Hà Nội - Lửa & Hoa" là những điều mà chúng ta nói về chiến thắng oanh liệt trong trận đánh Mỹ 12 ngày đêm trên bầu trời Hà Nội. Có một bài thơ của một cậu bé viết sau đêm đầu tiên của trận chiến ấy.

Xác B 52 rơi ở làng hoa Ngọc Hà năm ấy

Câu chuyện do cậu bé ấy kể lại:

Sáng 18-12-1972, tôi từ nơi sơ tán ở làng An Cự, xã An Duyên, Vụ Bản, Nam Định đạp xe lên chơi với bà ngoại ở số 9 ngõ 12, phố Ngọc Hà (Hà Nội). Tối hôm đó, đang dở bữa cơm thì còi báo động vang lên. Mọi người chạy xuống căn hầm chữ A ở vườn sau nhà. Ít phút sau đã nghe tiếng bom dội, rung chuyển cả căn hầm. Tuy đã quen với bom đạn nhưng lúc ấy tôi vẫn cảm giác được điều khác thường của đêm nay. Còi báo động suốt đêm không dứt. Tôi và mọi người ngủ gà ngủ gật trong hầm. Bà ngoại tôi thì thầm sau một đợt bom rền: "Nó thả bom gần lắm cháu ạ!"

Đúng như bà nói, ngay sáng sớm, mọi người đã biết khu An Dương bị B-52 rải thảm. Tôi dắt xe đạp ra khỏi nhà, đi khắp nơi. Qua các ngả đường Hà Nội, thấy những dáng người, những khuôn mặt mệt mỏi. Các quầy báo đông kín người mua. Tôi mua một tờ "Hànội mới", lướt qua dòng tin về trận đánh trong đêm của người Hà Nội. Gần trưa, trở về nhà bà ngoại, tôi xin dì mấy tờ giấy và ngồi viết. Tên bài thơ được ghi ngay, không chút lưỡng lự: "Đêm chiến thắng!", và "liều" hơn, tôi nắn nót ghi ngay dưới tên bài thơ một dòng: Tặng Hà Nội kính yêu!

Âm hưởng bài hát "Người Hà Nội" của nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi vang lên trong tôi và những câu thơ đầu tiên chính là lời bài hát:

"Đây Thăng Long…

Đây Đông Đô…"

Mạch thơ tuôn trào, bây giờ, khi đọc lại, tôi cảm thấy hình như có nhiều câu "già" hơn tuổi 16 của mình lúc ấy. Chỉ khoảng một giờ là tôi viết xong. Chép lại thật sạch sẽ, tôi cho bài thơ vào phong bì, đề:

Kính gửi: Tòa soạn Báo Hànội mới. Tôi còn mở tờ Hànội mới vừa mua buổi sáng để ghi rõ ràng địa chỉ: Số 44, Lê Thái Tổ, Hà Nội.

Tôi lại dắt xe ra khỏi nhà, tới tòa soạn báo. Vừa đạp xe, vừa lẩm nhẩm bài thơ. Không dám vào bên trong tòa soạn, tôi đi đi lại lại trước hòm thư ngay cửa, cuối cùng quyết định thả cái phong bì đựng bài thơ vào đó. Bao nhiêu câu hỏi trong đầu tôi: Liệu bài thơ của mình có được tòa soạn để ý không? Biết bao nhà thơ nổi tiếng chắc chắn sẽ viết thơ gửi về, liệu thơ mình có ra cái gì không? Nhưng, tôi tin chắc chắn bài thơ về trận đánh đêm qua của mình được gửi đến "Hànội mới" là sớm nhất.

Mấy ngày ở Hà Nội và cả khi trở về nơi sơ tán, ngày nào tôi cũng tìm cách để xem "Hànội mới" có đăng bài thơ của mình hay không. Thế rồi, đến ngày 31-12-1972, tôi tới quầy báo, mở tờ "Hànội mới" ra, không thể tin bài thơ của tôi đã được đăng (hôm ấy đã kết thúc 12 ngày đêm lịch sử). Tôi chỉ đủ tiền mua hai tờ Hànội mới, lòng vui sướng vì có bài thơ đầu tiên được đăng báo. Tôi đọc đi đọc lại cả bài thơ, phát hiện ra câu gần cuối bài "Hỏi quân thù, bay hiểu rõ hơn chưa?" đã được tòa soạn sửa thành "Hỏi quân thù, bay mở mắt ra chưa?". Câu sửa của tòa soạn làm cho ý tứ mạnh mẽ hẳn lên.

Bản chụp bài thơ trên báo "Hà Nội mới" ngày 31/12/1972

Ít ngày sau, tôi lại đạp xe lên Hà Nội. Vừa thấy tôi, bà ngoại kể: "Cháu về ít hôm thì có một nhà báo tới đây hỏi nhà có ai là Lê Anh Tuấn (tên của tôi từ thời nhỏ) không?. Bà bảo: "Đó là cháu ngoại tôi, nhưng nó về Nam Định rồi".

Hôm tôi tới Tòa soạn Báo "Hànội mới", nói mình là tác giả của bài thơ "Đêm chiến thắng", tôi được hướng dẫn sang lấy nhuận bút (hình như là khoảng 5-7 đồng gì đó). Tôi muốn, mà không dám xin gặp người đã biên tập bài thơ.

Thật may, nhờ bạn Đức ở Thư viện Quốc gia chụp lại, tôi đã có lại bài thơ mà do nhiều lần di chuyển đã bị mất.

(Bài viết đăng báo "Hà Nội mới" nhân kỷ niệm 40 năm "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không")

Xin chia sẻ với các bạn bài thơ:

ĐÊM CHIẾN THẮNG

Tặng Hà Nội kính yêu

Đây Thăng Long, đây Đông Đô…

Đất của ông cha đã làm nên chiến thắng

Lại rạng rỡ hơn trong đêm mười tám

Đánh trả quân thù

Diệt "pháo đài bay", vít "lũ con ma"

Trời Hà Nội: Lửa và Hoa chiến thắng

Đánh giặc suốt đêm cho tới khi trời rạng

Vẫn cảm thấy bừng bừng, sức khỏe khoắn hơn thêm

Chúng cướp đêm, ta đánh chúng ban đêm

Đâu có phải lần đầu tiên ta đánh giặc

Người Hà Nội suốt đêm thức giấc

Cuộc sống hôm nay cảnh giác chuyển mình

Bởi kẻ thù là giặc Mỹ lưu manh

Vườn hoa cũng biến thành trận địa

Xách súng tới chiến hào, cô thợ dệt đó là tự vệ

Thiêu giặc giữa trời soi mặt quỷ Ních – xơn

Lũ phi công hết hồn bước tới Hin tơn

(Cổ đeo ảnh Giê - su và mồm cầu nguyện (!))

Kẻ bội ước vốn vẫn là hiếu chiến

Chúng dùng cả B52 lao đến trái tim này

Từ Gu-am, U-ta-pao, chúng cất những cánh bay

Nhưng đều gục tại trời này rực lửa

Chúng gieo đau thương

Nhưng chúng ta là những người không biết sợ

Hà Nội, - Thăng Long có sức lửa của Rồng

Sức mạnh bốn nghìn năm vào trận hiệp đồng

Rạng rỡ bình minh, giặc tìm đường cút vội

Một sức sống không thể nào ngăn nổi

Lại hiền lành và thân thuộc như xưa

Sóng êm đi , cho xanh biếc mặt hồ

Và tiếng khóc chào đời cũng thành tiếng hát

Trong khúc hát đêm qua thắng giặc

Xe điện leng keng dọc khắp nội thành

Lá cây reo cười cũng duyên dáng màu xanh

Chân lý của Bác Hồ đã thành sức mạnh

"Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do!"

Người Hà Nội sẵn sàng vào trận đánh

Tư thế hiên ngang như có tự bao giờ

- Hỏi quân thù ! Bay mở mắt ra chưa ?

Chạm tới đất này, bay chỉ một đường thua !

Ngọc Hà, trưa 19/12/1972

Lê Anh Tuấn

BigSchool: Cậu bé Lê Anh Tuấn ngày ấy chính là thầy giáo Lê Thống Nhất - một kỷ niệm đẹp về bài thơ đầu tiên đăng báo.

Cảm xúc khi viết bài thơ chia sẻ trên Đài Truyền hình Việt Nam và những con số đáng nhớ về trận thắng lịch sử của Hà Nội:

Bổ sung: Sau hơn 46 năm, TS. Lê Thống Nhất mới có một tác phẩm thứ 2 viết về Hà Nội - đó là ca khúc "Một Hà Nội của tôi", được Ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam giới thiệu trong chương trình "Tác phẩm mới" vào đúng dịp kỷ niệm 65 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (chương trình đã phát 14 lần trên VTV1 từ ngày 8/10/2019 đến ngày 1/12/2019):